Skip to content

سنکوپ چیست و چه باید کرد؟

سنکوپ-چیست
سنکوپ یک اصطلاح علمی است که برای بیماری که دچار افتادن شده است استفاده می‌شود. در بسیاری از موارد اگر علت سنکوپ ادامه پیدا نکند بیمار بعد از افتادن بلافاصله هوشیاری خود را باز خواهد یافت. شرایط سنکوپ بسیار شایع است و تقریبا یک نفر از هر 3 نفر این شرایط را یکبار در طول عمر خود تجربه می کند. در بسیاری از موارد سنکوپ نباید باعث ترس افراد بشود.

دلایل بروز سنکوپ

در شرایطی که مغز به صورت گذرا دچار عدم خونرسانی کافی می شود معمولا سنکوپ اتفاق می افتد. یکی از شایعترین علل این شرایط تحت عناوین مختلف از جمله سنکوپ “Reflex” و یا “Vasovagal” نام گذاری شده است. اگر شما دچار سنکوپ وازو واگال شده اید یا به دلیل آن است که به عللی ضربان قلب شما کاهش قابل توجه و لحظه ای پیدا کرده است و یا به دلیل آنکه عروق شریانی شما دچار شلی و انبساط گذرا شده اند و یا اینکه این هر دو به صورت همزمان اتفاق افتاده است.

شرایط ایجاد سنکوپ

همانطور که ذکر شد، این اتفاقات به دلایل متعددی می تواند به وقوع بپیوندد. از جمله شرایطی که باعث ایجاد این نوع سنکوپ می شود شامل موارد زیر می‌شود:
1- استرس شدید که خود می تواند به علت ترس و یا درد اتفاق بیافتد(شرایط آشنای آن در زمانی است که کسی مثلا تحت خونگیری برای آزمایش قرار می گیرد و یا افرادی که به هر دلیلی استرس های شدید از جمله سوگ عزیزانشان را تجربه می کنند).
2-کسانی که به مدت طولانی سرپا می ایستند و یا دچار خستگی بیش از حد بوده و یا گرمای بیش از حدی را تجربه می کنند(مثال شایع این شرایط در واگن های شلوغ مترو اتفاق می افتد).
3-کسانی که بدنشان پاسخ غیر طبیعی به شرایطی مانند ادرار کردن و یا سرفه های شدید می دهد. در برخی موارد نیز سنکوپ وازو واگال به علت ناشناخته ای اتفاق می افتد.
سنکوپ-چیست-2

سایر دلایل افت موقت هوشیاری

همچنین باید خاطرنشان کرد که ممکن است بیماران به عللی غیر از سنکوپ وازو واگال دچار افت موقت هوشیاری شوند که از جمله علل آن می توان به موارد زیر اشاره نمود:
1- در شرایطی که ضربان قلب به صورت بیمارگونه بسیار پایین و یا بسیار بالا است که این شرایط می‌تواند به علت اختلال در عملکرد سیستم کنترل الکتریکی قلب و یا به علت عوارض برخی از داروها اتفاق بیافتد.
2- در برخی از موارد سنکوپ به علت اختلال در عبور جریان خون از حفرات مختلف قلبی به وقوع می پیوندد که مثال شایع آن در بیمارانی است که دچار تنگی دریچه ی آئورت شده اند و یا دچار بزرگی غیر طبیعی در قسمتی از ماهیچه ی قلب شده اند که این بزرگی می تواند باعث ایجاد تنگی در خروجی جریان خون از قلب شود.
3- در زمانی که بیمار از حالت خوابیده می نشیند و یا می ایستد نیز در شرایط زیر ممکن است دچار افت فشار خون بشود:
الف) کمبود مصرف میزان مورد نیاز آب
ب) مصرف داروهای پایین آورنده ی فشار خون
پ) مصرف بیش از اندازه ی نوشیدنی های الکلی
ت) از دست دادن میزان زیادی خون( مثلا در زمان آسیب های جدی)
ث) بیماری‌های داخلی که باعث افت فشار خون می‌شوند.

آیا سنکوپ خطرناک است؟

در بسیاری از موارد سنکوپ به خودی خود آسیب زا نیست اما می تواند به دلیل آسیب فیزیکی ناشی از افتادن باعث ایجاد صدمه بشود. همچنین اگر فردی در حال رانندگی دچار سنکوپ شود، این نیز می تواند باعث آسیب های خاص خود بشود. به منظور جلوگیری از آسیب های مجدد، نیاز است که بیماران پیش از از سر گرفتن رانندگی بعد از ایجاد سنکوپ، حتما با پزشک مشورت بنمایند.

جلوگیری از بروز مجدد سنکوپ

به منظور جلوگیری از بروز مجدد سنکوپ وازو واگال توصیه می شود:
1- بیمار از شرایطی که معمولا باعث بروز این نوع از سنکوپ می شود اجتناب نماید(مثال های آن پیشتر ذکر شد). از جمله اقدامات توصیه شده آن است که به عنوان مثال در بیماری که در زمان خونگیری دچار سنکوپ می شود، حتی الامکان بیمار در خونگیری های بعدی در حالت درازکش این کار انجام شود و یا در بیمارانی که در زمان فعالیت دچار علائم دال بر وقوع ناگهانی سنکوپ از جمله سبکی سر و سیاهی رفتن چشم می شوند، فورا به حالت خوابیده در آمده و پاهای خود را بالاتر از سطح بدن قرار دهند.
2- مانور های فشاری که شامل سفت کردن آرنج و مشت نمودن دستها و نیز ایجاد انقباض در عضلات پشت ساق و یا قرار دادن ساقها به صورت ضربدری بر روی یک دیگر می تواند کمک کننده باشد.
3- تقویت عضلات پشت ساق پا
4-تقویت عضلات دست با استفاده از حلقه های پلاستیکی مخصوص اینکار

تکنیک‌های تکمیلی

همچنین در بیمارانی که در زمان نشستن و یا ایستادن از حالت خوابیده دچار بروز علائم سنکوپ و یا نزدیک به سنکوپ می شوند می توان از تکنیک های زیر استفاده نمود:
1- پوشیدن جوراب های ساق بلند سفت
2- انقباض عضلات پشت ساق قبل و نیز در زمان ایستادن
3-با آرامش و به صورت مرحله به مرحله از جای خود برخیزند( مثلا ابتدا در تخت خود نشسته و بعد از چند دقیقه پاها را از کنار تخت آویزان نموده و چند دقیقه بعد از آن بایستند).