پوکی استخوان (بخش 1)

معرفی

سلامتی و انجام کارهای روزانه، آرزوی همه‌ی انسانهاست. یکی از عوامل مهم سلامتی، داشتن استخوانهایی سالم و قدرتمند است. استخوان، بافت زنده‌ایست که از مواد آلی و معدنی تشکیل شده و تا حدود 35 سالگی، روز به روز متراکم‌تر می‌شود و به حداکثر استحکام می‌رسد.

بعد از این سنین، روند جایگزینی سلول‌های استخوانیِ تازه با سلول‌های پیر، کند می‌شود. به دنبال این اتفاق، تراکم مواد معدنی و استحکام استخوان‌ها به تدریج کاهش پیدا می‌کند. در نتیجه، استخوان‌ها اسفنجی شده و بیماری پوکی استخوان به وجود می‌آید.

علائم و علت‌ها

به پوکی استخوان، بیماری خاموش گفته می‌شود زیرا تا زمانی که بر اثر شکستگی‌هایی مثل نشستن ساده و ضربه‌ی آهسته به استخوان، بیمار مجبور به انجام آزمایشِ تراکم استخوان نشود، معمولاً علامت واضحی ندارد. این شکستگی‌ها اغلب در استخوان‌های لگن، ستون فقرات و گردن، مچ دست‌ها و ران‌ها اتفاق می‌افتد. با وجود اینکه شیوع این بیماری در خانم‌ها بیشتر از آقاین است، اما هر دو گروه باید از استخوان‌های خود مراقبت کنند.

کمبود تستوسترون در مردها، کاهش استروژن در خانم‌ها بعد از یائسگی، و اختلالات غددی و هورمونی دیگر، از جمله علل این بیماری هستند. فقر کلسیم و ویتامین D، زندگی کم‌تحرک، مصرف دخانیات، نوشابه، مشروبات الکلی و استفاده از برخی داروها نیز باعث بروز این بیماری می‌شود.

پزشک با آزمایش تراکم استخوان، مقدار کلسیم، فسفر و ویتامین D در خون، این بیماری را تشخیص می‌دهد. بهتر است بانوان بعد از 60 سالگی، این آزمایشات را انجام دهند.

مراقبت‌های لازم

ورزش، رژیم غذایی و داروها، سه اقدام مهم برای درمان پوکی استخوان هستند. ورزش و رژیم غذایی در بخش 2 تشرح خواهند شد.

ویتامین D تزریقی، بیس‌فسفونات‌ها (مثل آلندرونیت، ایباندرونیت، ریزدرونیت، زولدرونیت) و آمپول‌های زیرجلدی پاراتورمون، از مهمترین داروهای ضدپوکی استخوان هستند که باید حتماً با تجویز پزشک مصرف شوند.

داروهای بیس فسفونات را با 2 لیوان آب و به صورت هفتگی میل کنید و حداقل تا یک ساعت پس از مصرف دارو، از دراز کشیدن و افقی کردن بدن خودداری کنید.